2007 წლის 1 ივნისიდან ძალაში შევიდა ევროპული კანონმდებლობა ქიმიკატების შესახებ. „REACH“ დადგენილება (ქიმიკატების რეგისტრაციის, შეფასებისა და ავტორიზაციის ერთიანი სისტემა; დადგენილება (EG) N 1907/2006) დღესდღეობით ევროპის უმსხვილესი საკანონდებლო პროცესია. დადგენილება ჰარმონიზაციაში მოდის წინამორბედ კანონმდებლობასთან ქიმიკატებთან დაკავშირებით. მისი პრინციპია: არ არსებობს მონაცემები-არ არსებობს ბაზარი. ეს კი იმას ნიშნავს, რომ მოქმედების ზონის ფარგლებში მხოლოდ დარეგისტრირებული ქიმიური ნივთიერებების გაყიდვაა დასაშვები. "REACH" დაფუძნებულია საწარმოს თვით-პასუხისმგებლობის პრინციპზე და ზოგადად ვრცელდება ნებისმიერ ქიმიურ ნივთიერებაზე. თვით-პასუხისმგებლობა ასევე ნიშნავს, რომ, მწარმოებლები და იმპორტიორები პასუხისმგებლობას იღებენ ქიმიკატების უსაფრთხოებაზე. უნდა არსებობდეს გარანტია იმისა, რომ, პროდუქციის მოხმარება ნებისმიერ ეტაპზე არის უსაფრთხო და ზიანი არ მოაქვს მწარმოებლებისთვის, მომხმარებლებისთვის და გარემოსთვის.
რისთვისაა საჭირო "REACH"?
1982 წლამდე, ევროპაში არ არსებობდა ქიმიკატების შეფასების სისტემა. ევროპის ბაზარზე წარსულში რეგისტრირებული ყველა ქიმიკიტი დღეს განისაზღვრება როგორც "არსებული ნივთიერებები". მხოლოდ 1982 წლიდან გახდა სავალდებულო, გაყიდვაში გაშვებამდე ახალი ნივთიერებების გამოკვლევა და აღწერა. ადამიანის ჯანმრთელობასა და გარემოზე მოქმედი უმეტესობა არსებული ნივთიერებების თაობაზე კომპეტენტური ინფორმაციის მიღება მხოლოდ "REACH" -ის დირექტივების მიხედვით იქნება ხელმისაწვდომი.
რა არის REACH-ის მიზნები?
REACH-ის ყველაზე მნიშვნელოვანი მიზნებია ქიმიური ნივთიერებებთან დაკავშირებული სავარუდო რისკებისგან ადამიანებისა და გარემოს დაცვის გაუმჯობესება, ევროპული ქიმიური ინდუსტრიის კონკურენტუნარიანობის განმტკიცება/მხარდაჭერა, ევროპის ბაზარზე შეტანილი ყველა ქიმიური ნივთიერების სავალდებულო რეგისტრაცია. ქიმიური ნივთიერებებისთვის, რომლებიც უკვე ბაზარზეა, 11 წლამდე გარდამავალი პერიოდის მითვისება შესაძლებელია წინასწარი რეგისტრაციის შემდგომ. რეგისტრაციის გარეშე ის ახალი ნივთიერებები, რომელთა გარდამავალი პერიოდი 1 წელს აღემატება, არ უნდა დამზადდეს ან იმპორტირდეს ევროკავშირში. ეს ეხება როგორც ცალკეულ ქიმიურ ნივთიერებებს, ისე ნარევ ნივთიერებებს (პრეპარატებს) და პროდუქტებს. დაუნსტრიმ მომხმარებელ DAW-ს ასევე გააჩნია ვალდებულებები, რომლებიც REACH-ის მითითებების შესაბამისად უნდა შესრულდეს და რომლებიც უახლოეს წლებში წარმოგვიდგენენ მნიშვნელოვან ამოცანებსა და გამოწვევებს. კერძოდ :
- ტესტირება ჩვენს პროდუქტებში შემავალი ნივთიერებების გამოყენების უსაფრთხოებასთან დაკავშირებით;
- რისკების მართვის მიზანშეწონილი ზომების განხორციელება;
- ინფრმაციის მიწოდება კლიენტებისთვის რისკის მართვისა და ჩვენი პროდუქტების უსაფრთხო გამოყენების თაობაზე;
- ნივთიერებები, რომლებიც კანცეროგენული, მუტაგენური ან ტოქსიკურია რეპროდუქციული კუთხით (CMR ნივთიერებები);
- ნივთიერებები, რომლებიც ბუნებრივი გზით არ იშლებიან, რომლებიც გროვდებიან ცოცხალ ორგანიზმში და როგორ წესი, ტოქსიკურ ნივთიერებებად მიიჩნევიან. (PBT და vPvB);
- ნივთიერებები, რომლებიც ჰორმონების მსგავს ეფექტს იწვევენ (ენდოკრინული სისტემის დამრღვევები);
- რეგულარული ინტერვალებით, ევროპული ქიმიური სააგენტო (ECHA), რომლის შტაბ-ბინა ჰელსინკიში მდებარეობს, საკუთარ ვებ-გვერდზე გამოსცემს ეგრეთწოდებული SVHC ნივთიერებების სიას. ამ სიას "კანდიდატთა სიას" უწოდებენ.
REACH -ის 33-ე მუხლის დირექტივები არეგულირებს მომხმარებლისთვის ინფორმაციის გადაცემის პასუხისგებლობას მიწოდების ჯაჭვში. ინფორმაციით უზრუნველყოფის პასუხისმგებლობა წარმოიქმნება, როდესაც პროდუქტი შეიცავს კანდიდატთა სიაში შემავალ რომელიმე ნივთიერებას მასაზე 0.1%-ზე მეტი ოდენობით. პრეპარატების თაობაზე კომუნიკაციია გრძელდება უსაფრთხოების მონაცემთა ფურცლის მეშვეობით.მომხმარებელი უზრუნველყოფილი უნდა იყოს პროდუქტის უსაფრთხო გამოყენებისთვის საჭირო ინფორმაციით, სულ მცირე, შესაბამისი ნივთიერების სახელწოდების შემცველი ინფორმაციით მაინც. სათანადო ინფორმაცია ხელმისაწვდომი უნდა იყოს უფასოდ, მომხმარებლის მოთხოვნიდან 45 დღის განმავლობაში. გაღიზიანებადობის გამომწვევი ნივთიერებებისთვის (SVHC) არსებობს ოფიციალური დასტური, რადგან მათ შეუძლიათ ადამიანებზე და გარემოზე სერიოზული და ხშირად შეუქცევადი ზეგავლენა მოახდინონ. დასტური გაიცემა მხოლოდ იმ შემთხვევაში, თუ განმცხადებელი წარმოადგენს მტკიცებულებას იმის თაობაზე, რომ ნივთიერების გამოყენებასთან დაკავშირებული რისკები მართვას ექვემდებარება.
DAW მხარს უჭერს REACH მიზნებსა და აქტიურად მუშაობს მათი განხორციელების კუთხით. ჩვენ დავისახეთ მიზნად, რომ REACH-ს ჩვენი პროდუქციის თვისებებისა და შემადგენლობის მიმართ არასდროს შეექმნას უარყოფითი წარმოდგენა და რომ ხარისხიანი პროდუქცია ხელმისაწვდომი იყოს მომხმარებლისთვის მომავალშიც. ჩვენს მიერ მიწოდებული ნებისმიერი პროდუქტი ყველა სამართლებრივ მოთხოვნებს მომავალშიც დააკმაყოფილებს. დღესდღეობით, ჩვენს პროდუქციასთან დაკავშირებით, მომხმარებლების მხრიდან არანაირ მოთხოვნას REACH განხორციელების თაობაზე ადგილი არ ჰქონია.
როგორია რეალიზციის მხრივ არსებული მდგომარეობა?
DAW-მ მომწოდებლებთან თანამაშრომლობით უზრუნველყო ჩვენს პროდუქციაში შემავალი ნივთიერებების წინასწარი რეგისტრაცია. გარდა ამისა, REACH-ის დირექტივების განსახორციელებლად ვსარგებლობთ ახალი EDP (მონაცემთა ელექტრონული დამუშავება) ინსტრუმენტით. ყველა ჩვენი პროდუქტი მიწოდებული იქნება ჩვეული ხარისხით და ყველა სამართლებრივი ნორმების გათვალისწინებით.
რა გამომდინარეობს აქედან?
ამჟამად, ყველა მწარმოებელი და იმპორტიორი ვალდებულია შეავსოს დასარეგისტრირებელი ნვთიერებების სათანადო რეგისტრაციის განაცხადი. წინასწარი რეგისტრაციის ეტაპი დასრულდა 2008 წლის 1 დეკემბერს. ნივთიერებების რეგისტრაციის პროცედურის განმავლობაში, ყველა განაცხადი სრული სასიცოცხლო ციკლით ფიქსირდება მოსალოდნელი ეფექტის აღწერითა და შესაბამისი რისკების მართვის ზომებთან ერთად.
რეგისტრაციის შემდეგ ნივთიერებები უნდა იქნას გამოყენებული რეგისტრირებული განაცხადების მიხედვით. თუ დაუნსტრიმ მომხმარებელი აღმოაჩენს, რომ, მისი განცხადება რეგისტრირებული არ არის, მას უფლება აქვს მოსთხოვოს მწარმოებელს/იმპორტიორს მისი განცხადების შესაბამისი/წინა თარიღით დარეგისტრირება ან თავად განახორციელოს მისი ინიციირება. დისკრიპტორული მოდელი შემუშავდა მიწოდების ჯაჭვში კომუნიკაციის გამარტივებისა და სტანდარტიზაციის მიზნით.ეს სისტემები მოიცავს შემდეგ ხუთ ელემენტს: (დისკრიპტორს)
- გამოყენების სფერო, საწარმოები (SU, გამოყენების სექტორი)
- პროდუქტის კატეგორია (PC)
- პროცესის კატეგორია (PROC)
- პარაგრაფის/მუხლის კატეგორია (AC)
- გარემოში გამოყოფის კატეგორია (ERC)
დახარისხებული ინფორმაცია სამშენებლო ქიმიკატების მოხმარების შესახებ ხელმისაწვდომია სტანდარტიზებული ფორმატის - ეგრეთწოდებული "გამოყენების ანგარიში"-ს (UseR) სახით. DAW სარგებლობს დისკრიპტორული მოდელით, Deutschen Bauchemie e.V., გერმანული საღებავების ასოციაციისა და საბეჭდი საღებავების საწარმოს (VdL) "გამოყენების ანგარიშის" ინსტრუქციებით. დისკრიპტორული სისტემისა და გამოყენების ანგარიშის საფუძველზე, DAW-მ გაყიდვების პროდუქტების საწყისი გამოსახულება შექმნა. აღწერილი პრეპარატების უსაფრთხოების დასადასტურებლად საჭირო ინფორმაცია ხელმისაწვდომია რეგისტრაციის პროცესის განმავლობაში.
როდის უნდა წარმოადგინონ უსაფრთხოების მონაცემთა ფურცლები, რომლებიც REACH-ის პირობებს შეესაბამება?
ახალი უსაფრთხოების მონაცემების ფურცლების შესახებ რეგულაციების მოძიება შესაძლებელია 31-ე მუხლში, REACH -ის დირექტივების II დანართთან ერთად. (უსაფრთხოების მონაცემთა ფურცლის წარმოება/წარდგენის სახელმძღვანელო). ამასთან დამატებით, REACH -ის სახელმძღვანელო, უფრო ფართო მასშტაბიანი უსაფრთხოების მონაცემთა ფურცლის წარმოება/წარდგენის თვალსაზრისით შემუშავდა.
ახალი უსაფრთხოების მონაცემთა ფურცელის მოთხოვნების შესრულებისთვის რაიმე გარდამავალი რეგულირება არ არსებობს. როგორც კი რეგისტრაციია დასრულდება, დამატებითი ინფორმაციაც უსაფრთხოების მონაცემთა ფურცელში შეინახება (მაგ:რეგისტრაციის ნომერი); საჭიროებისამებრ, მზადდება "გაფართოებული უსაფრთხოების მონაცემთა ფურცელი", სადაც შესაბამისი მოქმედების აღწერა დანართის სახით თან ერთვის. ჩვენი უსაფრთხოების მონაცემთა ფურცლები ნახლდება, როდესაც სათანადო ინფორმაცია ხელმისაწვდომია აფსტრიმ მომწოდებლების მხრიდან.
DAW-ს ყველა პროდუქტმა გაიარა რეგისტრაცია?
REACH-ის დირექტივების შესაბამისად, DAW წარმოადგენს დაუნსტრიმ მომხმარებელს, (ფიზიკური ან იურიდიული პირი, რომელიც ნივთიერებას ან ნარევს იყენებს საკუთარი კომერციული/საწარმოო საქმიანობის ფარგლებში). DAW-ს მიერ წარმოებული და გაყიდული პროდუქცია ძირითადად ნივთიერებების ნარევებია.
ამ ნარევების რეგისტრაცია სავალდებულო არ არის, მხოლოდ ინდივიდუალური კომპონენტები (ნივთიერებები) ექვემდებარება რეგისტრაციას. DAW-ს სურვილით პროდუქტებში შემავალი ყველა ნივთიერება რეგისტრაციას გადის. DAW - ს მიზანია, რომ ჩვენს პროდუქტებში შემავალი ყველა ნივთიერება დავარეგისტრიროთ მიმწოდებელთა საშუალებით, როგორებიც არიან მწარმოებლები და იმპორტიორები. ამ რეგისტრაციების მეშვეობით ჩვენ ვითვალისწინებთ მომხმარებლების მიერ პროდუქციის გამოყენების მეთოდებს.
შეიცავს თუ არა DAW-ს პროდუქცია გაღიზიანებადობის გამომწვევ ნივთიერებებს? (SVHCs)
ყოველ ექვს თვეში, ECHA აქვეყნებს კანდიდატთა განახლებულ სიას ყველა შესაბამის ნივთიერებასთან ერთად (echa.europa.eu/chem_data/candidate_list_table_en.asp). ECHA-ს კანდიდათა სიის საფუძველზე, ნივთიერებების ინვენტარიზაცია რეგულარულად მოწმდება.
კანდიდატთა სიაში შესულია ნივთიერება HBCD (ჰექსაბრომ ციკლო-დოდეკანი), რომელსაც შეიცავს თბოსაიზოლციო კომპოზიტური სისტემების პოლისტიროლის საიზოლაციო ფილები კონცენტრაციით > 0.1%. პოლისტიროლის ქაფისთვის (EPS) HBCD გამოიყენება როგორც ბრომირებული ანტიპირენი. (აალების მიმართ მედეგი). ამ საიზოლაციო მასალის დაბალი აალებადობა, გერმანიის სამშენებლო ნორმების მკაცრი სამართლებრივი რეგულაციების ნაწილია. ანტიპირენი მზა პროდუქტის პოლიმერულ მატრიცაში მყარადაა მოთავსებული და გარემო პირობებისთვის არ წარმოადგენს არანაირ რისკს არც მისი გამოყენების მანძილზე და არც სამომხმარებლო ვადის გასვლის შემდეგ. HBCD არ კლასიფიცირდება როგორც ადამიანის კანცეროგენი, მუტაგენი და რეპროდუქციის კუთხით ტოქსიკური არ არის. HBCD-ს PBT თვისებების გამო ის ECHA -ს კანდიდატთა სიაში იქნა შეტანილი. ასეთი ვითარება უფრო გარემო პირობებისთვის ზიანის მომტანი პოტენციური რისკის საფუძველზე წარმოიშვა, ვიდრე რეალური რისკიდან გამომდინარე. HBCD-ს კანდიდატთა სიაში შეტანა არ იწვევს რაიმე შეზღუდვებს წარმოების, დამუშავების, გაყიდვის ან EPS გამოყენების თვალსაზრისით.
REACH და GHS/CLP დირექტივა
დირექტივა (EC) 1272/2008 ნივთიერებებისა და ნარევების კლასიფიკაციის, მარკირებისა და შეფუთვის შესახებ (GHS/CLP დირექტივა), რომელიც ძალაში 2009 წლის 20 იანვარს შევიდა, REACH -ის დირექტივის XI სათაურს ცვლის. REACH-ის ყველა პუნქტი შეცვლილია სათანადო წესების დაცვით. GHS/CLP დირექტივა გაერთიანებული ერების (UN) გლობალურ ჰარმონიზირებულ სისტემას (GHS) ევროპის საკანონმდებლო ორგანოს გადასცემს.
REACH აუმჯობესებს მონაცემთა ბაზას GHS/CLP დირექტივებისთვის, რადგან რეგისტრირებას დაქვემდებარებულ ნივთიერებათა კლასიფიკაციისა და მარკირების შესახებ ინფორმაცია ასევე უნდა იქნეს გადაცემული. ეს ინფორმაცია ინახება კლასიფიკაციისა და მარკირების ახლადშექმნილ ინდექსში, რაც თვითკლასიფიკაციის მოქმედების ვადასა და ხარისხს უფრო გამჭირვალეს ხდის. თუ ნივთიერება ამჟღავნებს კანონმდებლობით განსაზღვრული საფრთხის ნიშნებს,-ის ნარევებთან ერთად უნდა იქნას სათანადო წესით მარკირებული.